Ev stüdyolarının da vazgeçilmezi haline gelen, müzik üreten kişilerin hayatını
kolaylaştırmasının yanı sıra yaratıcılıklarını da destekleyen MIDI klavyeler hakkında
hazırladığımız bu yazımızda “Midi klavye nedir?”, “Nasıl Kullanılır?” gibi önemli soruların
yanıtlarını bulabilirsiniz. Ancak öncelikle MIDI konusuna açıklık getirmek istiyoruz.
MIDI (Müzik Enstrümanı Dijital Arayüzü) Nedir?
Tam açılımı Musical Instrument Digital Interface olan MIDI, en basit tanımıyla müzik aletlerinin
birbiriyle haberleşmesini sağlan bir protokol olarak açıklanabilir. Bu protokol birçok kişisel
bilgisayarlarda kullanılan ses kartlarının üreticileri tarafından desteklenen dijital
synthesizer’larda (birleştirici) müzik çalmak, kaydetmek ve kaydedilen müziği değiştirmek için
tasarlanmıştır.
Başlangıçta bir klavyeyi bir diğeri ile kontrol etmek için tasarlanmış olup kişisel bilgisayar
kullanıcıları tarafından hızla benimsenmiştir. Müzik sesini doğrudan temsil edip barındırmak
yerine MIDI’ler müziğin nasıl üretildiği hakkında bilgi sinyalleri aktarırlar. Farklı enstrümanlarla
iletişime geçer, bilgisayarda kayıtlı sanal enstrümanların hangisine istenirse aldığı sinyalleri o
enstrümanın sesine dönüştürebilir. Midi arayüzü kullanarak standart bir klavye ile müzik
yaratılabilir.
Müzik enstrümanı dijital arayüzü yani MIDI ile ilgili kısa bir giriş yaptıktan sonra asıl konumuz
olan Midi klavyeler hakkında açıklamalara başlayabiliriz.
Midi Klavye Nedir?
Midi klavye, kontrol klavyesi olarak da adlandırılır. Midi klavye sayesinde bilgisayarınızda
bulunan ve midi uyumlu olan tüm sesleri ve programları kontrol edebilirsiniz. Midi klavyeler
üzerinde bulunan düğmeler ve tuşlar aracılığı ile o an çalınan müziğin karakterini oluşturan
tüm parametrelerde değişiklik yapabilirsiniz. Bir beste yaptınız diyelim, onun tüm verilerini
arayüzde görüntüleyebilir, midi klavye ile var olan tüm parametreleri farklılaştırabilirsiniz.
Slow bir müziği hızlandırabilir, hızlı bir müziği yavaşlatabilir, notaların sürelerini değiştirerek
var olan eserden bambaşka bir eser ortaya çıkarabilirsiniz. Üstelik Midi klavye kullanarak
yapabilecekleriniz bununla da sınırlı değildir.
Midi protokolü normalde 0’dan 120’ye dek rakamlardan oluşur ve bu rakamların ne anlama
geldiği tüm enstrümanlarda aynıdır. Yine de farklı markalar tarafından üretilen midi klavyeler
ek özelliklerle donatılmış olabilir. Midi klavyeler farklı boyutlarda ve farklı özellik setlerine
sahip şekilde üretilir. Temel modellerde yalnızca tuşlar bulunurken bazı modellerde
birleştirme ve müzik yazılımında görüntülenebilen sanal kontrolleri değiştirmek için
kullanılabilen düğmeler bulunur. Bu nedenle müziğin ritminin ya da akışının değiştirilmesi
haricinde araya efektler katılması da bu sinyal gönderici sayesinde mümkün olur.
Genellikle bilgisayara USB ile bağlanan midi klavyeler piyano tarzı klavyelerdir. Ancak tek
bağlantı seçeneği USB değildir. MIDI klavye kabloları ses kartına da bağlanabilir. Bu durumda
kalite ile doğru orantılı olarak müziğin de kalitesi yükselecektir. Midi klavyeler sahip olduğu
sinyalleri müzik yazılımına göndererek çalışırlar. Örneğin bilgisayarına sanal bir piyano VSTİ
kurulu olduğunda MIDI klavyeler aracılığı ile gerçek piyano sesleri alabilirsiniz.
Midi Klavye Nasıl Kullanılır?
Stüdyo kayıt sürecinin vazgeçilmezi olarak nitelendirilen midi klavyeler kullanılmadan önce
bilgisayara bağlanmalıdır. Midi klavyenin özelliğine ve ses kartına sahip olunup olunmadığına
göre bu işlem USB aracılığı ile ya da midi kablolarının ses kartına bağlanması ile
gerçekleştirilir.
USB bağlantısı kurulurken Midi klavyenin sürücü yazılımı gerekliyse, indirilmelidir. Daha sonra
USB takılmalı ve DAW yapılandırılmalıdır. DAW yapılandırması her Midi klavye için farklı
olabilir. Ürünlerin kullanım kılavuzunda hangi DAW için nasıl bir işlem yapılacağı hakkında bilgi
bulunur.
Kurulum tamamlandıktan sonra midi klavyeler kullanılmaya başlanabilir. Bu noktada önemli
olan her klavyenin kendine has özellikleri olabileceğini bilmek ve ürünle yapılabilecekler
hakkında tüm bilgilere sahip olup en verimli şekilde kullanabilmektir.
Midi Klavye Kullanmanın Avantajları
1. Midi Klavyeler Komplike Değildir
Spesifik bir bilgi ve deneyim gerektiren cihazlardan farklı olarak midi klavyeler basit bir şekilde
kullanılabilir. Bağlantısı da kolaydır DAW yapılandırması da. Çoğunlukla bir USB kablo ile basit
bir şekilde bilgisayarla bağlantısı kurulur. Birçok kişi için Midi klavyelerinin kullanımı piyano
çalmaya benzer. Ayrım ise midi klavyede ses yerine sinyallerin gönderilmesidir. Hem iyi ve
farklı müzik yapma imkanı sunar hem de piyanoya benzemesi nedeniyle müzik bilgisinin
gelişiminde rol oynar.
2. Midi Klavyeler ile Mükemmel Melodiler Yaratılabilir
Bir şarkı bestelemek, şiir için fon müziği yaratmak ya da tamamen eğlencesine ortaya bir
müzik çıkarmak olduğunda amaç, midi klavyeler ile mükemmel melodiler yaratılabilir. Üstelik
en iyi melodilerde en etkili ses kalitesine de erişilmesini sağlar. Bu özelliği nedeniyle rekabetin
yoğun olduğu müzik endüstrisinde profesyonel hizmet alabilecek durumda olmayan ancak
yaratıcılığına güvenen kişilerin de şansını arttırmasına yardımcı olur.
3. Midi Klavyeler ile Müzik Yapmanın Zorluklarını Aşarsınız
Midi klavye sahibi olmak günümüzde tercihten çok bir zorunluluk haline gelmiştir. Standart
klavyeler ve Mouselar kullanılarak müzik yapmanın zorluğu da midi klavyeler sayesinde fark
edilebilmiştir. Geleneksel klavyeler ve bilgisayar faresi kullanıldığında da midi klavyeler ile elde
edilen doğal sonuçlara ulaşmak da zor ve zahmetli olacaktır. Amaca yönelik tercih edilen bir
midi klavye sayesinde müziğin akışına kapılmak ve yeni eserler ortaya çıkarmak her
zamankinden kolay olacaktır.